2024 жылғы 11 қазанда Астана қаласында ҚР ПІБ МТҚБ парламентаризм институтында "Қазақстан Республикасында медиацияны дамыту мәселелері"тақырыбында халықаралық дөңгелек үстел өткізілді.
Қазақстанда Медиацияны дамыту тақырыбы өте өзекті мәселе, әсіресе құқықтық мәдениеттің күш-жігері мен жанжалдарды шешудің балама жолдарын іздеу тұрғысынан. Мұндай дөңгелек үстелдер медиация саласындағы маңызды мәселелерді талқылау үшін сарапшыларды, практиктерді және билік өкілдерін жинауға мүмкіндік береді.
Аталған іс - шараға халықаралық деңгейдегі медиаторлар, медиатор-жаттықтырушылар, практик медиаторлар, Қазақстан Республикасы Парламенті Мәжілісінің депутаттары, Қазақстан Республикасының Мәдениет және ақпарат вице-министрі, судьялар, адвокаттар және Қазақстан халқы Ассамблеясының өкілдері қатысты.
Баяндамалар жасады :
* Жакупов Жанділда Әжіғалиұлы, "халықаралық құқық қорғау орталығы" РҚБ президенті.
* Сафинов Қанатбек Бейсенбекұлы, Парламентаризм Институтының директоры .
* Дементьева Наталья Григорьевна, ҚР Парламенті Мәжілісінің депутаты.
* Құрманава Айзада Амангелдіқызы, Қазақстан Республикасының Мәдениет және ақпарат Вице-министрі.
* Зинашева Лейла Сатығалиқызы, Астана қаласындағы кәмелетке толмағандар суда жөніндегі соттың төрағасы.
* Сергеева Алина, халықаралық imi сертификатталған медиатор және Украина Ұлттық секциясының өкілі.
* Бельская Ирина Александровна, медиатор (Беларуссиядағы сот төрелігі практикасын ұйымдастырушы)
* Раисова Балгүл Амангелдіқызы, адвокаттар алқасының адвокаты.
• Есентемирова Рузанна Ержанқызы, "Internation Bureau of mediation"ҚБ атқарушы директоры

Дөңгелек үстелде Қазақстанда медиацияның одан әрі дамуына әсер етуі мүмкін заңдар мен реттеуші актілердегі соңғы өзгерістер талқыланды. Кәсіби медиаторларды даярлау, олардың біліктілігін арттыру және жұмыс стандарттарын қамтамасыз ету мәселелері талқыланды. Қазақстанда медиацияны 2030 жылға дейін дамытуға қатысты негізгі мәселелер талқыланды. Заңнаманы жақсартуға, сондай-ақ ақпараттық кездесулерді енгізуге және судьялардың медиатор ретіндегі рөлін болдырмауға бағытталған бірқатар іс-шараларды қоса алғанда, медиация институтын одан әрі жетілдіру тұжырымдамасына ерекше назар аударылды.
Талқыланған мәселелердің бірі соттарда бітімгершілік кабинеттерін ұйымдастыру және олардың жұмыс тәртібі мәселесі болды. "Халықаралық құқық қорғау орталығы" РҚБ басшысы Жанділда Жақыпов Медиацияны дамыту жөніндегі өкілеттіктерді осы саладағы уәкілетті орган ретінде Әділет министрлігіне беру туралы ұсыныс енгізді.
Сондай-ақ оларға медиаторлар үшін салық жүктемесін төмендету қажеттілігі туралы және мемлекеттік органдардың қатысуымен кәсіби медиаторлардың медиацияны жүргізуін заңнамалық тұрғыдан бекіту туралы ұсыныстар енгізілді, оны қазіргі уақытта Қазақстан Республикасының Әкімшілік рәсімдік-процестік кодексі шеңберінде сот талқылауы барысында судья ғана мүмкін болады.
Жақыпов халықаралық тәжірибеге негізделген дәлелдер келтірді. Ол Әзербайжан, Өзбекстан, Қырғызстан, АҚШ, Түркия және Германия сияқты елдерде медиацияны дамытуға Әділет министрлігі жауапты екенін, ал Қазақстанда бұл функциялар мәдениет және ақпарат министрлігіне жүктелгенін атап өтті. Сондай-ақ, медиаторлар ұйымдарының санының қысқаруы атап өтілді: Қазақстандағы осындай 100-ге жуық ұйымның тек 10-нан астамы ғана өзін-өзі реттейтін ұйымдар (СРО) мәртебесіне көшті, бұл белгілі бір қиындықтар туғызады және құрылымдық өзгерістердің қажеттілігін көрсетеді.
Ж. А. Жақыпов сондай-ақ 2019 жылдан бастап Сингапур Конвенциясы шеңберінде ұйымдастырылған табысты халықаралық іс-шаралардың мысалдарын келтіріп, Медиация жүйесін және оның әлемдік стандарттарға сәйкестігін жақсарту үшін мемлекет тарапынан белсенді қатысу және қолдау қажеттігін атап өтті.
Р. Есентемирова ханым дөңгелек үстелде жақын арада қоғамдық талқылау мен ұсыныстар енгізу үшін орналастырылатын Медиация тұжырымдамасының жобасын ұсынды.
Ақпараттық арналар мен ағартушылық бастамалардың арқасында Медиация халық үшін жанжалдарды шешудің барған сайын танымал және қолайлы тәсілі бола бастады. Қазақстанда медиация қоғамдағы жанжал деңгейін төмендетуге ықпал ете отырып, қарқынды өсіп келе жатқанын ғана атап өтуге болады.